Marketinqdə 4P nədir?

Marketinqdə 4P nədir?

Marketinq - məhsulun satışı üçün əlverişli şərait yaratmaq, onun keyfiyyətini, çeşidini və istehsal həcmini istehlakçıların tələbatına uyğunlaşdırmaq məqsədi ilə bazar şəraitinin təhlili və proqnozlaşdırılmasıdır. Marketinqin fəlsəfəsi çox sadədir: “elə məhsul istehsal et ki, onun satışı təmin edilmiş olsun”. Yalnız belə olduqda, müəssisə bazarda özünə möhkəm yer tuta bilər və onun gəliri də yüksək olar. Bəs marketinqdə 4P nədir? Marketinqdə 4P kimi bilinən bu fikir 1960-cı ildə E. Jerome McCarthy tərəfindən irəli sürülüb. 4P isə baş hərfləri “P” ilə başlayan və marketinqdə əsas olan şeyləri təsvir etməkdədir. 4P dedikdə Məhsul (Product), Qiymət (Price), Məkan (Place), Təqdimat (Promotion) sözləri nəzərdə tutulur.

Məhsul (Product) 

Məhsullar problemləri həll edən və istehlakçıların ehtiyaclarını ödəyən əmtəə və xidmətlərdir. Məhsul nəqliyyat vasitəsi və ya geyim parçası kimi maddi və ya qeyri-maddi ola bilər. Uğurlu məhsul ya bazardakı boşluğu doldurur, ya da tələbi artıran unikal təcrübə təqdim edir. Məsələn, “iPhone” təqdim edilməzdən əvvəl əksər istehlakçılar hər şeyə əllərinin altından daxil olmaq imkanı verən telefona ehtiyac olduğunu dərk etmirdilər. “Apple"-ın məhsulunu bazara çıxarma tərzi insanları GPS, təqvim, axtarış sistemi, fənər, hava bələdçisi və kalkulyator kimi də xidmət edə bilən smartfon daşımaqla həyatlarını sadələşdirməyə məcbur etdi.

Qiymət (Price) 

 Qiymət istehlakçının ödədiyi məhsulun dəyəridir. Məhsul marketinqi zamanı cari bazar tendensiyalarını əks etdirən və istehlakçılar üçün əlverişli, eyni zamanda biznes üçün sərfəli qiymət təyin etmək vacibdir. Qiymət tələb, təklifə və məhsulun satış dövrünə görə dəyişə bilər. Bəzi müəssisələr bazarla rəqabət aparmaq üçün qiyməti aşağı sala bilsələr də, digərləri onu şişirdə bilər xüsusən də lüks brendi təbliğ edirlərsə. Qiymət nöqtələri məhsulun uğurlu olmasında mühüm rol oynayır. Məsələn, bir məhsul həddindən artıq bahadırsa, onu yalnız bir neçə istehlakçı alacaq. Əksinə, qiyməti çox aşağı olan məhsul istehlakçılarda aşağı keyfiyyət təəssüratı yarada bilər və beləliklə, onların onu almasına mane olur. 

Yer (Place) 

 Bu, məhsul və ya xidmətin müştərilər tərəfindən harada və necə satın alındığıdır. Bu, həmçinin məhsulun harada saxlandığını və istehsal olunduğunu da əhatə edir. Rəqəmsal transformasiya məhsulların necə satıldığını inkişaf etdirdi - onlayn, kiçik yerli mağazalar və ya qlobal istehsalçılar. Bu marketinq planı həmçinin məhsulun harada reklam edildiyini və jurnallar, onlayn reklamlar, radio, infomarketlər və ya film məhsullarının yerləşdirilməsi kimi hansı formatda olduğunu da nəzərə alır. Məsələn, Məhsulun satıldığı və paylandığı yerdir. Məsələn, bir məhsulu yaşlılara yönəldərkən, onu TikTok-da satmamaq müdrik olardı. Eynilə, gənc nəsilləri hədəfləyən məhsullar onlayn və sosial media platformalarında təbliğ edilsəydi, daha çox diqqət qazanardı.

Təqdimat (Promotion) 

Təbliğat hədəf auditoriyaya doğru zamanda doğru mesajla çatmağı nəzərdə tutur. O, sözün öhdəsindən gəlir və satış təşviqi aparmaq, istehlakçılarla əlaqə yaratmaq üçün effektiv üsuldur. Təqdimat strategiyası istehlakçılara nə üçün müəyyən bir məhsula ehtiyac duyduqlarını və onu digər məhsullara nisbətən satın alma səbəblərini göstərmək məqsədi daşıyır. Marketinq kommunikasiyalarının əsası, məhsul promosyonları məşhur kanallar vasitəsilə xüsusi və mənalı reklamı həyata keçirir: ağızdan ağıza yayılma, sosial şəbəkələr, instagram kampaniyaları, çap marketinqi, televiziya reklamları, e-poçt marketinq kampaniyaları, sosial media marketinqi və s. Məsələn, zamanlama promosyon marketinqində təsirli rol oynaya bilər. Məsələn, oyunlar zamanı “pizza” çatdırılması sövdələşmələrinin hədəfləndiyi futbol mövsümünü götürək. Bu, istehlakçıları başqa cür istifadə etmədikləri yeni məhsulları sınamağa vadar edir.

Dörd P zamanın sınağından çıxdı və sürətli rəqəmsallaşmaya baxmayaraq, güclü təməl prinsipləri sayəsində hələ də marketinq dünyasında dəyərə malikdir.